Tata Steel is de grootse bron van neergedaalde kankerverwekkende PAK’s en metalen in de regio IJmond, blijkt uit onderzoek van het RIVM. Ook blijkt de uitstoot veel groter dan Tata Steel zelf opgeeft.
Met dit rapport is definitief vast komen te staan dat de uitstoot voor een groot gedeelte afkomstig is van de staalfabriek. “Uit analyse blijkt dat PAK’s (polycyclische aromatische koolwaterstoffen red.) en metalen in het neergedaalde stof afkomstig zijn van verschillende processen voor de staalproductie. Ook komen ze van op- en overslag van materialen op het terrein van Tata Steel.”
Al langer onderzoek
Het RIVM doet in opdracht van de provincie Noord-Holland al langer onderzoek naar de gezondheid van de inwoners van de regio IJmond. In eerdere rapporten is al gekeken naar de gezondheidsklachten in de omgeving en hoe het met de luchtkwaliteit zit.
Zo bleek dat omwonenden ministens een 25 procent grotere kans op longkanker hebben. In het laatste deel van het onderzoek hebben ze gekeken naar de ‘herkomst van neergedaald stof en stoffen in de lucht’.
Er is maar één bron
Hoogleraar milieuchemie en toxicoloog Jacob de Boer is duidelijk: “De bijdrage aan de PAK-emissies door Tata Steel is meer dan 99 procent en dat is nog een onderschatting. Dat wil dus zeggen dat scheepvaart en andere bronnen totaal wegvallen vergeleken met wat Tata Steel loost aan PAK’s. Het staat heel duidelijk in het rapport.”
En juist die PAK’s zijn gevaarlijk, legt De Boer uit: “PAK’s zijn direct gerelateerd aan kanker en als dat in zulke grote hoeveelheden wordt geloosd, is er gewoon een een-op-eenrelatie tussen PAK’s en kanker. Dat is dus nu vastgesteld. En er is vastgesteld dat in de regio IJmond mensen een 50 procent hogere kans hebben op kanker. Nu zie je wat de bron is: er is maar één bron.”
Meer uitstoot dan Tata Steel opgeeft
Het RIVM heeft ook een berekening gemaakt wat de uitstoot zou moeten zijn op basis van de opgegeven meetgegevens van Tata Steel. Ze zijn verplicht om jaarlijks een milieuverslag in te dienen waarin staat welke emissies in dat jaar zijn geweest.
Opvallend is dat er volgens het RIVM een ‘gat’ zit tussen de opgegeven metingen en wat er daadwerkelijk aan stof is neergedaald in de omgeving. Er is meer uitgestoten dan door Tata Steel is opgegeven in het milieuverslag.
Verschillende verklaringen
‘De onderschatting varieert van een factor 5 voor lood en chroom, tot een factor 30 voor vanadium en ongeveer een factor 50 voor koper. Voor PAK’s lopen de verschillen op tot een factor 1000’, staat in het rapport. Volgens het RIVM kunnen daar verschillende verklaringen voor zijn. Het kan zijn dat de feitelijke emissies hoger zijn dan gerapporteerd.
Het kan ook zijn dat de metingen verschillen omdat onderaannemers Harsco Metals, verantwoordelijk voor de grafietregens, en Pelt & Hooykaas geen meldplicht hebben. Of omdat uitstoot van ongeveer 2000 incidenten per jaar wordt onderschat.
‘Niks bewust achtergehouden’
CEO van Tata Steel Hans van den Berg zegt dat het verschil in uitkomsten tussen de twee onderzoeken, dat van Tata en het RIVM, verklaard moet worden. “We weten nog niet precies hoe het kan dat het verschilt”, zegt hij. “We hebben niks bewust achtergehouden.”
Van den Berg wil met het RIVM in gesprek. “Want we moeten eerst precies weten wat er aan de hand is. Dat weet ik nu niet. Als er bronnen zijn die aangepakt moeten worden, moeten we dat doen.”
