Zelfs bij het Outbreak Management Team lijken ze coronamoe, en misschien zelfs wel coronamoedeloos, te worden. Het vermoeden kwam bij me op toen ik Diederik Gommers afgelopen vrijdag bij Op1 zag optreden.
Moest Nederland niet van het slot, werd hem gevraagd, vooral door presentator Jort Kelder, die deze vraag al stelde toen de pandemie nog nauwelijks begonnen was. „We zijn 80-plussers aan het redden die te dik zijn en gerookt hebben”, zei Kelder bijna twee jaar geleden.
Daarmee zwengelde hij een discussie aan die tot op de dag van vandaag voortduurt – en vermoedelijk ook die van morgen en overmorgen. Voor Gommers en zijn collega-adviseurs van het OMT is het een vraag waar ze nooit een duidelijk antwoord op hebben gegeven.
„In de ideale wereld”, zei Gommers nu, „laat je de mensen onder de vijftig een infectie oplopen en dan bouwen ze een natuurlijke immuniteit op. Het probleem is dan dat het virus heel erg circuleert en de ouderen ziek zouden worden. We kunnen die ouderen niet helemaal voor 100 procent beschermen, dan weet je dat er mensen doodgaan.”
„Je kunt ook binnenblijven”, reageerde Kelder koeltjes, „het is ook een keuze hoe je leeft.”
Die hete aardappel schoof Gommers liever door naar het kabinet. „Nu is het moment dat je als kabinet kunt zeggen: ‘We volgen niet meer alleen het advies van het OMT.’” Anders gezegd: zoek het maar uit, jongens, wij hebben twee jaar lang de kar getrokken, maar in feite hebben we al die tijd de kernvraag ontweken: in hoeverre moeten de jongere generaties zich opofferen voor de oudere?
Je kunt het OMT niet verwijten dat het geen eenduidig antwoord heeft geformuleerd op die vraag, maar wél dat het te lang de indruk heeft gewekt dat Covid-19 louter een medische kwestie was zonder een morele dimensie. Nu duidelijk is dat Covid-19 nooit meer voorbijgaat, zoals Ernst Kuipers, de nieuwe minister van VWS, onlangs in het NOS Journaal zei, kijken deskundigen én leken elkaar verbijsterd aan: wat te doen? Moet Nederland van het slot door de ouderen áchter het slot (liever niet de grendel) te plaatsen? Jort Kelder weet het antwoord al, nu de rest van Nederland nog, even afgezien van de wappies, die noch in vragen, noch in antwoorden geïnteresseerd zijn.
Zelf heb ik de afgelopen weken vaak genoeg door een desolaat, ontzield Amsterdam gedwaald om tot het besef te komen: zó kan het niet langer. Uitgestorven winkelstraten, gesloten theaters, cafés en restaurants, boekhandels waar je geen boek meer mag inkijken – dit is geen leven meer waarmee je jongere generaties voor onbeperkte duur mag opschepen. Niet alleen de economische, maar ook de emotionele nood zal te groot worden.
Als de huidige lockdown eind januari afloopt, zal er een nieuw perspectief moeten komen. Jong Nederland gaat weer volop buiten aan de slag, Oud Nederland matigt zich en leeft voorzichtiger dan vroeger – wat veel ouderen overigens al doen.
Met dit voorbehoud, waarmee ik toch weer bij de medici terugkom: het zogenaamde laten circuleren van het virus mag de situatie in de ziekenhuizen niet zodanig verergeren dat de hele samenleving – oud én jong – eronder gebukt gaat. Daarover kan het OMT best een louter medisch onderbouwd advies geven, waarna Diederik Gommers een en ander zal uitleggen aan Jort Kelder.
Bron: NRC
