President Klaas Knot van De Nederlandsche Bank stelt “met genoegen” vast dat op de financiële markten gerekend wordt op twee renteverhogingen door de Europese Centrale Bank voor het einde van dit jaar. Hij voelt zich daar “zeer comfortabel” bij, zegt hij tijdens een rondetafelgesprek over inflatie in de Tweede Kamer.
Banken betalen nu nog 0,5 procent rente over tegoeden die zij voor korte tijd stallen bij de ECB. Die zogenoemde depositorente zou met twee verhogingen van elk 0,25 procentpunt aan het einde van het jaar op 0 procent uitkomen. Renteverhogingen gelden als het belangrijkste instrument van de ECB om de inflatie in toom te houden.
Knot weerspreekt kritiek dat de ECB niets doet om de sterke stijging van de consumentenprijzen van de laatste maanden te beteugelen. “Monetair beleid anno 2022 telt meer dimensies dan alleen de beleidsrente”, zegt hij. Ook door obligatieaankopen af te bouwen en te communiceren over renteverwachtingen zet de centrale bank markten in beweging.
Knot stelt ook dat de hoge inflatie van dit moment vooral veroorzaakt wordt door factoren die “buiten onze controle” liggen. Vooral de stijgende energieprijzen bepalen de ontwikkeling van het algemene prijspeil. Dat is al begonnen voor de oorlog in Oekraïne, maar dat conflict heeft de stijging wel fors versterkt. Ook ziet Knot inmiddels dat andere producten en diensten eveneens flink duurder worden.
Verdere escalatie van de oorlog zal volgens Knot leiden tot sterker oplopende prijzen en verdere druk op de economische groei. Dat zijn “heel lastige schokken voor centrale bankiers”, waarschuwt hij. De ECB kan namelijk niet tegelijkertijd de groei stimuleren én de inflatie bestrijden.
Knot maant wel tot voorzichtigheid wat betreft het maken van vergelijkingen met eind jaren ’70, toen een torenhoge inflatie gepaard ging met economische stagnatie. Zo’n scenario is nu nog lang niet in beeld, aldus de DNB-topman. De economie staat er ook wat betreft concurrentiepositie stukken beter voor dan toen.
“Het beeld is nogal gedomineerd door de vier sectoren die veel last hadden van de lockdowns en die elke avond in de talkshows zaten”, zegt Knot. “Heel veel andere sectoren hebben wel uitstekende jaren achter de rug. Dat is een belangrijk verschil met de jaren ’70.”
