Personeelstekorten Door Omikron zitten nu honderdduizenden mensen in quarantaine. De roep om die regels te versoepelen klinkt deze week steeds luider.
Supermarkten vrezen voor lege schappen door uitgevallen personeel, bijna een kwart van de basisschoolleerlingen zit thuis, in de zorg kan nog weinig uitgestelde zorg worden ingehaald omdat verplegers in quarantaine zitten en bij afvalbedrijven kunnen ook niet alle roosters meer worden gevuld.
Omikron zadelt het kabinet op met een nieuw probleem: de samenleving loopt niet vast door een lockdown, maar doordat er honderdduizenden mensen in quarantaine zitten omdat ze besmet zijn geraakt, of omdat ze in contact zijn geweest met iemand die positief is getest. De roep om die quarantaineregels te versoepelen wordt steeds luider: ook de GGD’s riepen afgelopen week het kabinet op om in elk geval de regels op scholen te versoepelen. Nu moet de hele klas thuisblijven als er drie of meer besmettingen in een klas zijn.
Het opsporen en isoleren van potentiële besmette personen werd juist gezien als één van de effectiefste maatregelen om het coronavirus eronder te krijgen. Steeds als er regels losgelaten werden, hoopte het kabinet een stijging te kunnen opvangen door intensiever te testen en bron- en contactonderzoek te doen, om zo brandjes uit te stampen. Die aanpak wordt bij Omikron min of meer opgegeven: zelfs met strenge maatregelen neemt het aantal besmettingen razendsnel toe.
In de zorg wordt geopperd om verplegers die besmet zijn maar zich fit genoeg voelen in te zetten op de corona-afdelingen
En die stijging in het aantal besmettingen is toelaatbaar, zei OMT-voorzitter Jaap van Dissel afgelopen week in de Tweede Kamer, omdat Omikron minder ziekmakend is. Hij rekent erop dat het aantal ziekenhuisopnames zal toenemen, maar dat de stijging behapbaar zal zijn. Maar toch is enige afremming nodig, stelt Van Dissel: ook met Omikron kunnen er nog veel mensen in het ziekenhuis belanden. Als het aantal besmettingen al te hard toeneemt zullen ziekenhuizen de toestroom toch niet aankunnen, aldus de OMT-voorzitter. Hij wijst daarbij ook op andere landen, zoals Frankrijk en Denemarken, waar het aantal ziekenhuisopnames de afgelopen weken snel is opgelopen.
Maar Van Dissel zag ook dat met de huidige besmettingsaantallen en quarantaineregels de samenleving kan vastlopen. Afgelopen week werden gemiddeld zo’n 40.000 mensen per dag positief getest, een veelvoud van het aantal positieve tests onder voorgaande virusvarianten. Vrijdag meldde het RIVM 57.549 positieve coronatests, een record. Al die besmette mensen moeten in principe zeven dagen in quarantaine – dat waren afgelopen week zo’n 280.000 mensen. Gemiddeld heeft een besmet persoon drie ‘nauwe’ contacten gehad, die moesten voor de versoepeling van vorige week vijf dagen in quarantaine. Onder de oude regels zouden er nu bijna 900.000 mensen in quarantaine moeten.
Sinds vorige week is dat aantal wat lager: wie een boostervaccinatie heeft gehad, hoeft niet in quarantaine als hij of zij in contact is geweest met een besmet persoon. Hoeveel mensen nu dan in quarantaine zouden moeten, is niet duidelijk.
Voor volwassenen maakt die nieuwe regel een fors verschil: van de volwassen bevolking heeft grofweg de helft van de mensen een booster gehad, zij hoeven dus niet in quarantaine. Maar voor kinderen maakt dat nog geen verschil. En het RIVM verwacht dat het aantal positieve tests de komende tijd nog ver gaat oplopen – op het hoogtepunt gaat het mogelijk om twee tot drie keer zoveel positieve tests. Dan zouden er alleen al zo’n 700.000 mensen in quarantaine zitten omdat ze zijn besmet – daar komen de nauwe contacten die niet recent zijn gevaccineerd nog bovenop.
De vraag is hoe ver het kabinet durft te gaan met het versoepelen van de quarantaineregels. Nauwe contacten helemaal niet meer in quarantaine? Het ligt voor de hand om de regels in elk geval te versoepelen voor cruciale beroepen. In de zorg wordt bijvoorbeeld geopperd om verplegers die besmet zijn maar zich fit genoeg voelen om te werken toch in te zetten op de speciale corona-afdelingen, waar toch al besmette patiënten liggen en het gevaar om ‘normale’ patiënten te besmetten klein is. Dat zal niet bij elk cruciaal beroep even makkelijk zijn: de politie kan moeilijk een besmette wijkagent de straat op sturen zonder dat er een groot risico is dat die iemand aansteekt. Hetzelfde geldt voor de supermarkt met vakkenvullers.
Het kabinet lijkt de quarantaineregels in het onderwijs het meest cruciaal te vinden. Daar kan het wellicht een oud protocol uit de kast trekken: in september ging een klas niet meer in quarantaine bij een bepaald aantal besmettingen. Alleen wie in ‘nauw contact’ was met een besmette leerling of leraar moest in quarantaine, tenzij ze onlangs waren gevaccineerd of genezen.
Dinsdag neemt het kabinet een besluit over de quarantaineregels.
Bron: NRC
