Dat griepvirussen de afgelopen twee jaar nauwelijks rond zijn gegaan, wil niet direct zeggen dat we er extra vatbaar voor zijn nu de ‘gewone’ griep weer terug is. Recent Amsterdams onderzoek duidt erop dat het menselijke immuunsysteem gemiddeld nog ongeveer net zo goed bestand is tegen griep als voor de coronapandemie.
“Het risico op een grote griepepidemie is nu niet anders dan in de jaren voor de pandemie, dat is onze belangrijkste conclusie”, zegt hoogleraar virologie Menno de Jong van Amsterdam UMC. “We lijken dus niet heel bang te hoeven zijn dat we door de afwezigheid van griep in de afgelopen twee jaar nu ineens een enorme epidemie krijgen.”
Die angst was er wel bij sommige mensen, ook in de onderzoekswereld, vanuit de gedachte dat het immuunsysteem training nodig heeft. Tijdens de pandemie werd niet alleen het coronavirus onderdrukt door alle maatregelen, van afstand houden tot mondkapjes, maar kregen ook influenzavirussen minder kans om rond te gaan.
Nadat alle maatregelen waren afgeschaft, kwam het aantal griepbesmettingen halverwege maart hoog genoeg te liggen om officieel van een epidemie te spreken. “Dat is volgens verwachting”, zegt De Jong. “Nu de maatregelen zijn afgeschaft, krijgen andere luchtwegvirussen weer de kans.” Vooralsnog ligt het aantal gevallen hiervan wel veel lager dan in de jaren voor de coronapandemie.
De Jong en zijn mede-onderzoekers waren benieuwd of het gebrek aan blootstelling gevolgen heeft gehad voor onze weerbaarheid tegen griep. Ze onderzochten de antistoffen tegen griepvirussen in bloedmonsters van 165 mensen die zowel tijdens de pandemie als in de jaren daarvoor waren afgenomen.
De uitkomst is geruststellend, zegt de hoogleraar, die tevens hoofd is van de afdeling medische microbiologie van het Amsterdamse academische ziekenhuis. De hoeveelheid antilichamen tegen influenzavirussen blijkt tijdens de pandemie slechts “verwaarloosbaar” te zijn gedaald in vergelijking tot de periode voordat Covid zijn intrede deed.
Onderzoek naar data over eerdere griepepidemieën droeg bij aan de geruststelling. Als een van de specifieke griepvirussen een of meerdere jaren nauwelijks aanwezig is geweest, blijkt dat amper van invloed te zijn op de omvang van de epidemie als dat type weer terugkeert. “Ook dat stemt wel gerust”, zegt De Jong, die zich als lid van het Outbreak Management Team (OMT) de afgelopen jaren veel bezighield met de bestrijding van corona.
Het onderzoek ligt momenteel voor een review bij een wetenschappelijk tijdschrift. De resultaten zijn intussen wel al gepubliceerd op de zogeheten preprintserver MedRxiv.
